April 27, 1998
A live Webcast of the 30th anniversary of "2001: A Space Odyssey" will be available on April 29 from 6:30 to 9:00 PM PST (April 30, 02:30 to 05:00 UT).
http://www.afionline.org/2001/2001.html
Ron Baalke
April 2, 1998
The attempts by the paper to link Sir Arthur's name with dubious organisations and individuals suspected to be involved in child-abuse cases have also been proved to be fabrications - or downright lies - by the reporters concerned, who are now themselves under investigation. (One had lost his job attempting to sell a fraudulent 'scoop' to a British tabloid!)
In a last-ditch effort to maintain credibility, the London paper now claims to have an incriminating tape. This is in fact a tape which Sir Arthur insisted on making himself, and giving to the reporters, expressing his abhorrence of any form of sexual exploitation - especially that involving children. Some of his statements have been deliberately taken out of context, to convey the exact opposite of his meaning.
It now seems probable that this whole affair was an attempt to
embarrass the Government on the eve of Prince Charles' visit for the
50th Independence Day Celebrations (when he would have formally
invested Sir Arthur with his knighthood 'for services to literature'.)
Fortunately, there was enough time for the authorities, here
and in the UK, to ascertain that the charges were groundless. Sir
Arthur attended the Independence Day Banquet and was warmly greeted by
H.E. the President and the Prince of Wales. The photos of Prince
Charles and Sir Arthur laughing and shaking hands speak more
eloquently than many thousands of words.
It has since been discovered that certain persons and individuals here in Sri Lanka have been engaged for several years in attempts to discredit Sir Arthur for their own purposes. So although the case against him may now be regarded as closed, another investigation is now under way in Colombo to look into this. And, of course, in view of the immense damage done to Sir Arthur's reputation, his London and Washington lawyers are now considering what further action he should take.
That remains to be seen, but if I do receive any of the compensation to which I feel morally entitled, it will all come to Sri Lanka. And it will be used to support genuine children and young persons' organisations here, as well as the Ragama Rehabilitation Hospital, of which I am honoured to be Patron.
The first months of 1998 have been the most unpleasant of my life, but I am now certain that out of evil may come forth a great deal of good. And I hope that I have been able to protect other innocent persons, who may not be in a position to defend themselves from scoundrels willing to destroy a reputation for the sake of a headline.
Sir Arthur Clarke, Kt., CBE
Op de Engelstalige pagina's van ASTRONET is het eveneens op Clarke slaande verhaal Future facts: how sci-fi got it right te lezen.
Poole keek uit het raam en herkende wat onder hem lag: Europa en een stuk van Noord-Afrika. Zo had hij het vaak vanuit de ruimte gezien. Hij was dus echt in een baan om de aarde, vermoedelijk rond de evenaar en op een hoogte van minstens duizend kilometer.
Indra keek hem met een plagerige blik aan. "Ga eens wat dichter naar het raam," zei ze zachtjes. "En kijk dan recht omlaag. Ik hoop dat je geen hoogtevrees hebt."
Wat een rare opmerking tegen een astronaut, dacht Poole terwijl hij naar voren liep. Als ik daar ooit last van zou hebben gehad, was ik toch nooit in de ruimtevaart gegaan?\ Die gedachte was nog maar net in hem opgekomen toen hij "Mijn God!" schreeuwde en achteruit wankelde. Pas nadat hij genoeg moed had verzameld, durfde hij weer te kijken.
Hij zag vanuit een ronde toren neer op het Middellandse-Zeegebied. De toren moest, zo viel aan de kromming te zien, een doorsnede hebben van kilometers. Maar dat was nog niets vergeleken met zijn lengte. Want de toren ging maar door, totdat hij ergens boven Afrika in de wolken verdween. Vermoedelijk liep hij helemaal door tot aan het aardoppervlak!
"Hoe hoog zijn we?" fluisterde Poole.
"Tweeduizend kilometer," antwoorde Indra. "Maar kijk nu eens omhoog."
Dit keer schrok Poole niet. Hij zag wat hij al min of meer verwachtte. De toren leek smaller en smaller te worden, totdat hij in de verte als een glinsterend draadje afstak tegen de inktzwarte ruimte. Poole twijfelde er niet aan dat hij helemaal doorliep tot aan de geostationaire baan op een hoogte van 36.000 kilometer boven de evenaar. Het idee voor een dergelijke toren was er al in zijn tijd. Maar nooit had hij gedroomd dat het werkelijkheid zou worden. En al helemaal niet dat hij ooit zelf in zo'n toren zou staan...
In de vier torens zitten liften, maar vormen ook de spaken van een reusachtig wiel. Langs de geostationaire baan, waar ieder voorwerp even snel ronddraait als de aarde, zijn ze aan elkaar vastgemaakt. Het enorme wiel heet Star City en herbergt naast woon- en werkgedeelten ruimtehavens. Die bevinden zich daar op een veel betere plaats dan op het aardoppervlak. De geostationaire baan bevindt zich immers al ver in de ruimte. Van daaruit is er weinig energie voor nodig om verder te reizen naar de maan, planeten en zelfs nabije sterren.
Sciencefiction? Jazeker, want het is nog lang geen 3001. En toch is het zeer waarschijnlijk dat onze aarde er ooit zo uit gaat zien. Het boek 3001: The Final Odyssey, dat in maart 1997 verscheen en waaruit bovenstaand fragment is vertaald, is namelijk geschreven door niemand minder dan dr. Arthur C. Clarke. En van Clarke zijn al heel veel toekomstvoorspellingen uitgekomen.
Neil Armstrong, de eerste mens die voet op de maan zette, zag de film voordat Apollo 11 in juli 1969 koers naar de maan zette. "Het is een schitterende productie," vertelde Arstrong na terugkomst. "De film geeft een buitengewoon nauwkeurige beschrijving van wat er werkelijk in de ruimte gebeurt." Ook de Apollo 8-astronauten Frank Borman, James Lovell en William Anders, die in december 1968 ter voorbereiding van de maanlanding om de maan vlogen, zagen 2001 voordat ze vertrokken. "We dachten er nog over een grap uit te halen," herinnert Anders zich. "We wilden doorgeven dat we een vreemde monoliet zagen op het maanoppervlak. Maar omdat het kerstmis was toen we de maan naderden, kozen we er uiteindelijk voor samen uit het bijbelverhaal Genesis voor te lezen."
Volgens Clarke loopt in het jaar 3001 iedereen met een 'braincap' rond. Dat is een dunne, metalen helm die tot de oren reikt en rechtstreeks in verbinding met de hersenen staat. Via de braincap kunnen gedachten opgeslagen en verzonden worden. Ook kan de braincap worden verbonden met een 'brainbox', een apparaat dat elektro-optische chips inleest. Die chips hebben een capaciteit van petabytes (een petabyte is een miljard megabytes) en kunnen een hele bibliotheek bevatten. Binnen een uur ben je ermee opgeleid tot universitair niveau. Door middel van de braincap kunnen ook misdadigers worden bestraft. Gedurende hun straftijd zijn ze een soort menselijke robots en wordt hun psychologische profiel bijgesteld. Als hun straf erop zit, lopen ze weer in het gareel. Door de 'robotdienstbaarheid' houden ze geen vernederende herinneringen aan hun straf over.
3001 bevat nog veel meer technologische hoogstandjes, zoals het verzamelen van ijskometen door middel van 'ruimteslepers', en 'volières' waarin je bij geringe zwaartekracht door een virtueel landschap kunt vliegen. Ook blijken sommige uitgestorven dieren weer tot leven te zijn gewekt. Ze zijn genetisch zodanig gemanipuleerd dat ze als tuinman of zelfs babysitter dienstdoen. Hoe komt Clarke aan dit soort ideeën?
In de tweede wereldoorlog is Clarke radarinstructeur bij de Engelse luchtmacht. Hij klimt op tot de rang van flight lieutenant. Na de oorlog gaat hij studeren aan King's College in London en haalt daar in 1948 zijn baccalaureaat in de wetenschap, met lof voor wis- en natuurkunde. In de tussentijd is Clarke al actief op het gebied van de ruimtevaart. Als lid van de British Interplanetary Society werkt hij mee aan het ontwerp voor een maanraket.
"We hadden toen een ongelooflijke groep mensen bij elkaar," vertelt Clarke als ik hem in Sri Lanka opzoek. "Echte toekomstdromers. Omdat we ervan uitgingen dat je voor een lange reis naar de maan en terug kunstmatige zwaartekracht nodig had, lieten we ons ruimteschip eens in de 3,5 seconden om zijn as draaien. Maar dat betekende dat de astronauten niet op de sterren konden navigeren. We bedachten een coelostaat: een soort periscoop met twee ronddraaiende spiegels. Die compenseerden voor het rondtollen van het schip."
Het ruimteschip woog duizend ton en bestond uit zes trappen. De zesde en laatste trap was de eigenlijke maanlander en bood plaats aan drie astronauten. Elke trap werd voortgestuwd door honderden vaste-brandstofraketten. In totaal waren het er 2250. Ze konden gemakkelijk in serie worden gemaakt, wat de kosten voor de maanraket aanzienlijk drukte.
"Het was een schitterend ontwerp," vervolgt Clarke. "Maar zo onpraktisch! Waar we de mist in gingen, was met het gebruik van vaste-brandstofraketten. We wisten wel dat je beter vloeibare brandstoffen kon gebruiken. Maar dan moest je zo-en-zoveel duizend liter per seconde verbranden. Niemand van ons kon zich daarvoor een brandstofpomp voorstellen. Wat we niet wisten was dat aan de overkant van Het Kanaal een Duitse ploeg onder leiding van Wernher von Braun bezig was precies dat probleem op te lossen."
"Dat artikel zal iedereen zich nog herinneren als mijn sciencefiction allang vergeten is," grijnst Clarke. "Velen hebben zich afgevraagd waarom ik dat idee niet heb gepatenteerd. Het antwoord is: een stom gebrek aan visie. In die nadagen van de tweede wereldoorlog kon ik niet voorzien dat de eerste Comsat dertien jaar later de ruimte in zou gaan en dat nog eens zeven jaar later commerciële communicatiesatellieten zouden worden gelanceerd. Door dat ene artikeltje had ik multimiljardair kunnen zijn!"
Alleen Intelsat, de internationale organisatie voor telecommunicatie per satelliet, is de oorspronkelijke voorspeller nooit vergeten. Intelsat weigert de ingeburgerde naam 'geostationaire baan' te gebruiken en noemt hem in zijn stukken bij de historisch gezien juistere naam: Clarke Orbit, ofwel de Clarke-baan.
"Ach, wie weet worden die ruimtetorens met dat wiel om de aarde officieel naar hem vernoemd," zegt Richard E. Smalley, hoogleraar in de natuur- en scheikunde aan de Rice-universiteit en in 1996 Nobelprijswinnaar voor het helpen ontdekken van een nieuwe type koolstofatomen. "Om torens met een lengte van 36.000 kilometer te kunnen bouwen, moet je een enorme trekkracht overwinnen. In zijn roman The Fountains of Paradise (1978) gebruikte Clarke daarvoor onbetaalbaar diamant. Onze nieuwe koolstofatomen, de buckminsterfullerenen, zijn echter veel minder kostbaar en weerstaan een nog grotere trekkracht. Dat brengt de bouw van die torens een stuk dichterbij de werkelijkheid."
Smalley steekt zijn lof voor Clarke niet onder stoelen of banken. "Zijn nauwgezette beschrijvingen wijzen uit dat je zijn sciencefiction serieus moet nemen. Hij zou een uitstekend natuurkundige en ingenieur geweest zijn!"
Tekst: Carl Koppeschaar
Arthur C. Clarke: July 20, 2019 - A day in the life of the 21st century; Grafton Books, London (1987)
Neil McAleer: Odyssey - The authorised biography of Arthur C. Clarke; Victor Gollanz, Ltd, London (1992)
LEEFOMGEVING
Er zijn nog slechts 1 miljard mensen nog op aarde. De rest woont en werkt in Star City, een enorm 'wiel' in de geostationaire baan, met een omtrek van 265.000 kilometer.
ONDERWIJS
Studie is niet meer nodig. Iedereen draagt een braincap, die is afgesteld op individuele capaciteiten. Daarmee kan alle informatie en kennis worden vergaard waaraan behoefte is.
CULTUUR
Besnijdenis wordt niet meer toegepast. Het eten van dierlijk voedsel is uit. Iedereen is vegetariër.
GELOOF
Religies zoals we die nu kennen, bestaan niet meer. Er is nog wel een geloof in een almacht. Er zijn twee stromingen: deïsten, die geloven in niet minder dan één God, en theïsten, die geloven in niet meer dan één God.
TRANSPORT
Traagheidsloze aandrijving (gebasseerd op een te veranderen zwaartekrachtsveld) stuwt passagiers in no-time naar Star City en zelfs tot buiten het zonnestelsel.
RECREATIE
In de 'volières' van Star City krijg je vleugels aangemeten en kan door virtuele landschappen worden gevlogen.
MISDAAD
Dankzij de braincap gedraagt iedereen zich zoals het hoort. Sporadische wetsovertreders worden ermee in een psychische dwangbuis gestopt. Ze doen dienst als menselijke robots.
Back to ASTRONET's home page
Terug naar ASTRONET's home page