De kans om door een meteoriet te worden getroffen is natuurlijk heel klein. Maar toch is die kans niet nul. Op 30 november 1954 werd Hewlett Hodges uit Sylacauga (Alabama, VS) geraakt. Zij deed op dat moment een middagdutje. Gelukkig trof de meteoriet haar indirect. Eerst was hij door het dak en vervolgens door een radio afgeremd. Mevrouw Hodges had 'slechts' een enorme schram en bloeduitstorting in haar linkerzij.
Nog meer geluk had een jongetje in Oeganda. Die kreeg op 14 augustus 1992 een fikse tik tegen zijn hoofd. Die bleek te zijn uitgedeeld door een vier gram zware meteoriet, die een fractie van een seconde eerder tegen een bananenboom was afgeketst. Tot op kilometers in de omtrek kwamen veel zwaardere brokstukken neer. In gewicht liepen die op tot maar liefst 27,4 kg. Zou iemand daardoor direct zijn geraakt, dan had die het absoluut niet overleefd. Meteorieten treffen het aardoppervlak namelijk met de snelheid van een granaat. De inslagsnelheid bedraagt vele honderden kilometers per uur.
Nu hoeven we natuurlijk niet de hele dag met een valhelm op het hoofd te lopen. De kans om verkeersslachtoffer te worden is minstens dertig, misschien zelfs wel drieduizend keer groter. Tot nog toe schijnen maar drie mensen te zijn gedood bij meteorietinslagen. Halverwege de 17de eeuw was een Fransiscaner monnik het vermoedelijke slachtoffer. Een verslag over het geval, door een arts in 1664, werd in 1973 gevonden door een medewerker van het natuurhistorisch museum in Milaan.
Eveneens halverwege de 17de eeuw was het een Nederlands schip dat naar alle waarschijnlijkheid door een meteoriet werd getroffen. Olof Eriksson Willman, die zich van 1647 tot 1651 in Batavia bevond en in dienst was van de Hollandse Oost-Indische Compagnie, rapporteerde daarover:
In oktober, november en december (van het jaar 1648) arriveerden diverse schepen uit Holland. Daaronder bevond zich de 'Malacca'. Schipper en bemanning daarvan rapporteerden dat, terwijl zij op volle zee voeren, een acht ponds bal in het schip viel. Daarbij werden twee zeelui gedood in het zicht van alle aanwezigen.
Met al die Hollandse schepen op zee in die tijd, zou het trouwens nòg toevalliger zijn geweest als een niet-Nederlands schip was geraakt.
Die chauvinistische redenatie leidt naar het volgende geval. Het was kort voor achten 's avonds toen op 9 oktober 1992 boven de Verenigde Staten een vlammende vuurbol voorbij flitste. Velen waren toen buiten, aan het kijken of filmen tijdens rugby-wedstrijden van de diverse High Schools. Toen de vuurbol opdook, ging dan ook menige camcorder omhoog. Door de bestudering van die opnamen weten we nu dat het buitenaardse rotsblok op 41,5 km hoogte in circa zeventig stukken uiteenspatte.
Vlak vóórdat dat gebeurde, flikkerde het lichtschijnsel van de vuurbol zes keer per seconde. "Vermoedelijk werd dat veroorzaakt door gesmolten druppels die van het verhitte moederlichaam afdropen," zegt Robert Hawkes, een van de sterrenkundigen die de video-opnamen bestudeerden. Kort na de fragmentatie boorde zich een brokstuk 12,4 kg door de achterbak van een geparkeerde, twaalf jaar oude Chevrolet Malibu.
Aan de hand van die vondst, en aan de hand van de verschillende video-opnamen, kon de oorspronkelijke baan van het rotsblok door het zonnestelsel worden berekend. Op het moment dat de botsing met de aarde plaatsvond, was de invalshoek ten opzichte van onze dampkring slechts 3,4°. Het had dus maar heel weinig gescheeld, of het buitenaardse rotsblok was afgeketst. Eerder gebeurde dat op 10 augustus 1972, bij een vuurbol die eveneens over de VS trok. Die drong door tot 58 km hoogte, alvorens naar de ruimte terug te keren.
Juist omdat de meteorietval van 1992 zo goed is gedocumenteerd, is het jammer dat er maar zo weinig van is teruggevonden. Het exemplaar dat zich in de geparkeerde auto boorde, leverde aardig wat op. Het werd aan een meteorietnhandelaar verkocht voor $ 59.000. Die brak het in stukken, en verkocht die voor nog meer geld door aan verschillende verzamelaars.
Met zoveel verkeer op de Amerikaanse wegen is het trouwens heel aannemelijk dat een aanstormend buitenaards rotsblok juist een auto uitzoekt als landingsplaats. Misschien moeten de Amerikanen hun auto's eens vaker controleren op dit soort beschadigingen. Eén sterrenkundige bedacht zelfs op een 'Chevy-detector'. Hij riep alle eigenaars van een oude Chevrolet op hun auto buiten te zetten. Misschien waren er nog wel een paar exemplaren op te vangen...
Literatuur:
P. Brown e.a.: The orbit and atmospheric trajectory of the
Peekskill meteorite from video records; Nature, 17 februari
1994.
Marco Langbroek: Dodelijke meteorietinslag op 17e eeuw
VOC-schip?; Zenit, maart 1994.
Internet:
NEOs as Threats
Tekst: Carl Koppeschaar
Terug naar METEORIETEN
Terug naar ASTRONOMIE
Terug naar
ASTRONET's home page